Kaşıkla
oynanan oyunlar; genellikle
Ankara'dan itibaren batı bölgemizde
yani,İç Anadolu,Ege,Marmara ve Akdeniz
bölgelerinde geniş bir coğrafya içinde
yaygın bir şekilde görülmektedir.
Aydın,İzmir,Çanakkale,Muğla ve Trakya
hariç ''kaşık'' elde bir ritim aracı olarak kullanılmaktadır. Oynayanların şevkini ritim duygusunu artırmakta oyuna konsatre olmasını sağlamaktadır. Kaşığı hem' erkekler hem de kadınlar kullanır. Kaşığın ebatı biçimi ve tutuş şekli yöreden yöreye değişiklik gösterir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Doğu Karadeniz bölgelerinde kaşıkla oynanan oyunlara rastlanmaz. Çünkü bu bölgelerimizde oyunlar tutunarak oynanmaktadır.
Sopa ile (Değnek Çubuk Kargı) oynanan oyunlar;
ülkemizde oynanan oyunlarda sopa değnek, çubuk, kargı ve benzeri ağaçtan elde edilen bu araçlarla insanlarımız oyunlar oynamışlardır. Bu tür oynanan oyunlarda maharetli, çevik ve cesur kişiler ön plandadır. Sopa ile oynanan oyunlar genellikle iki kişi tarafından oynanmaktadır. Daha ziyade kavga veya savaşı temsil etmektedir. Sonuçta da iki döğüşçü barışırlar. Bu tür oyunlar erkekler tarafnıdan oynanmaktadır.
Kılıç kalkan oyunlan;
Kılıç kalkan ile oynanan oyunların yaygın olduğu tahmin edilmektedir. Ancak oyun içinde bir takım yaralanmalar, kavgalara varan olaylar ve en önemlisi maharete ve güce dayandığından oynaması zor olan bu oyunlar ayrıca oynayanları azalması nedeniyle unutulmaya başlamıştır. Güce fiziğe ve dayanıklılığa bağlı olduğu kadar maharete ustalığa ve estetik güzelliğe de bağlıdır. Kılıç kalkan oyunu biraz evvel bahsettiğimiz nedenlerden dolayı bazı yörelerimizde yerini sopaya bırakmıştır. Örneğin, Elazığ'da Şanlıurfa'da oynanan kılıç kalkan oyunları değnekle oynanır olmuştur. Daha önceleri bir müzik eşliğinde oynandığı tahmin edilen kılıç kalkan oyunları zamanla bazı yörelerimizde tamamen unutulmuştur, günümüzde herhangi bir müzik aleti kullanmadan yalnızca Bursa ilimizde oynanmaktadır.
Bıçakla oynanan oyunlar; Yine ülkemizde yaygın olarak kullanılan araçlardan biri de bıçak veya kama ile oynanan oyunlardır. Bu tür oyunlar genelde iki erkek tarafından oynanmaktadır. Erzurum'da hançer barı, Trabzon'da ise bıçak horonunu örnek olarak verebiliriz. Oyuncuların iki ellerinde de bıçak vardır.
Kesici ve vurucu araçla oynanan oyunlar
genelde erkekler tarafından tek,iki,dört
ve bazen de grup oyunları olarak
görülür.Oyunlar karşılıklı olduğu gibi
daire formunda da oynanmaktadır.Solo
oyunların dışında oyuncu sayısı
mutlaka çifttir.
Kaynak : Ahmet Çakır - Tozlu Adımlar (Türk
Halk Oyunları - Makaleler - İncelemeler)
2009 |