Genel olarak Türk Takıları iki grupta incelenir;

Biri, "Osmanlı Saray Kuyumculuğu", diğeri  "Türk Halk Takıları"dır.

Türk halk takıları ulaşım ve iletişim azlığından dış kültürlerden çok az etkilenmiş, asırlar boyu devam eden moda olarak gelenekselliğini korumuştur. Türk halk takılarında kullanılan malzemeler bölge ve kişilerin ekonomik durumuna bağımlılık gösterir. Gümüş, bafon, pirinç, bronz gibi maden ve alaşımlar ve boncuklardan yapılan takılarda; Akik, turkuaz, opal, cam, mercan, kehribar, lapis gibiyarı kıymetli taşlar veya cilkak, sedef gibi yumuşakça kabukları, altın, gümüş ve nikel paralar altın taklidi penezler kullanılmıştır. Gümüşle yapılan halk takıları genelde bir tek sanatkarın elinden çıkmış olup, halk takılarının üretiminde değişik teknikler kullanılmıştır. Gümüş üzerine savatlama (Nielb), Kalemacılık, oymacılık Telkari (Filigran), Taneleme (Güherse), Kazıma (Kalemkarlık) hasır örne (Kazzaziye), Zincir işi (Köstek yapımında) ve Tombak işleri bazen tek başına, bazen bir kaçı birden bir takıyı meydana getirmiştir. Osmanlı ülkesinde ve Anadolu'nun değişik yörelerinde bu tekniklerin kullanımı ihtisaslaşmıştır. Mesela Erzurum, Van, Azerbaycan ve Kafkasya, Savat işçiliği, Kastamonu, Safranbolu ve İstanbul'da Kakmacılık, Beypazarı, Mardin, Midyat ve Suriye'de Telkari işleri ve taneleme; Oymacılık ve Kalemkarlık Erzurum ve İstanbul'da, Kazzaziye, Trabzon ve çevresinde, Tombak işleri, isbtanbul ve Bursa'da çeşitli tip saat zincirleri, Köstekli ve Sallamalar yapımı da Yanya ve Işkodna'da gelişmiştir. Beypazarı ve Midyat'da yapılan telkari kemerler Bursa'da, Yanya ve Işkodra'da yapılan Köstekler Erzurum, Ödemiş, Bursa ve Bilecik'te kullanılır olmuş, meydana gelen giyim, kuşam modaları asırlarca gelenekselleşerek kullanılmaya devam etmiştir. Vücudan görünen hemen her yerinde ayaktan başlayarak halhal, kemer ve tokalı kemerler, yüzükler, bilezikler, göğüslük ve döşlükler, gerdanlık, gerdançe, gıdıklık ve kıstılar, hızma, küpe, şekke perişan, tomake ve alın takıları, tepelik ve belikli muska, hamayil, cüz ve kuran kopyaları, altın gümüş ve nikel paralı ve penezli dolaşma, tepelik ve alınlıklar Türk kadınlarının asırlar boyu kullandıkları geleneksel takılardır.

Pazubentler, saatler, köstekleri ve sallamaları sigara ve tütün tabakaları, Muska, hamayilme kuran kapları, ağızlıklar; çeşitli tekniklerle tezyin edilmiş gümüş, altın kakma veya kaplama. Hançer, kama, bıçak, saldırma, kılıç, pala, yatağan, piştov, karabina, tüfek, baston, eğer ve binek takımları. Osmanlı Türk erkeklerinin süsü olmuştur.

 Halk takıları Türkler'de süslenme ihtiyacının dışında tokalı kalın kemerler, yük kaldırırken beli koruma, şahmeranlı küpeler ve kıstılar inanışa göre yılandan korunma tılsımı, halhallar yürürken çıkardığı seslerden dolayı sıcak bölgelerde yılan¬ları kaçırma muska ve hamayıllar içlerinde taşıdıkları yazılı dualardan dolayı moral destek olarak, başlıkta ve boyundaki dolakta taşınan altın ve gümüş paralar ekonomik güvence, kaküllere ve yanak dövenlere takılan karanfil tohumlara parfüm olarak kullanılmıştır.

 

Kaynak : Ahmet Çakır - Tozlu Adımlar (Türk Halk Oyunları - Makaleler - İncelemeler) 2009