Yemeni, ayağa giyilen, ayağı kapatan, tamamen deriden elle yapılan ayakkabı. Önceden tanımı, kaba bir ayakkabı olarak geçiyordu ama şimdi narin, ince ve yumuşak bir ayakkabı olarak tarif ediliyor. Dört farklı deri kullanılmaktadır. Bunlar; keçi, dana, koyun ve manda derisi. Alt tabanına iki kat deri arasına kil koyuyoruz. Çift iğne ile dikilir. Yemeni isminin açılımı ise başı ve ayağı kapatan giyisi anlamına geliyor.

Yemeni; üstü kırmızı ya da siyah deriden, tabanı köseleden dikilen topuksuz ve çok sıhhatli olan ayakkabıdır. Yemeni yurdumuzun diğer yörelerinde yazmaya verilen ad olmasına karşılık ayağa giyilen bir çeşit ayakkabıya verilen addır. Gaziantep'te yemeniciliğe "köşgercilik", yemenicilere "köşger", yemeni ustalarına "köşger ustası" denilmektedir. Köşger kelimesi Farsça "keşfger" kelimesinden gelişmiş olup ayakkabı yapan anlamına gelmektedir. Yemeni ilk defa yemende Yemen-i Ekber isminde bir kimse tarafından icat edilmiş ve kendi ismini vermiştir. Daha sonraları yemeni, Yemen'den Halep'e, Halep'ten de Güneydoğu Anadolu'ya intikal etmiştir. Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Diyarbakır, Antakya ve Adana'ya kadar yayılmış olan yemeni yapımcılığı zaman içerisinde Gaziantep ve Kilis haricindeki diğer illerde tamamen bitmiştir. Yemeni esas olarak gön ve yüz olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Gön, manda ve sığır derisinden yapılmış olup, yere gelen kısım ile bunun üzerinde dana derisinden yapılmış taban kayışı ve bezlerden ibarettir. Yüz ise sırt ile birbirine birleştirilmiş ve çirişle yaptırılmış sahtiyan ve meşinden oluşur. Yemeni yapımında beş hayvan derisi kullanılır. Yemeni imalatında kesinlikle plastik madde kullanılmaz, tüm dikişler elle yapılır. Ökçesiz olup tersinden dikilir, düz tarafı çevrilir ve asıl giyilecek durumunu alır. Düz tarafı çevrildikten sonra kalıplanır, etrafı düzgünce kesilir, kalıptan çıkarılır, kenar dikişi yapılır, satışa ve giyime hazır hale getirilir. Diğer ayakkabılarda ise bu özelliklerin çoğu bulunmaz. Yemeniler renklerine, büyüklüklerine ve şekillerine göre adlar alır. Oldukça sağlıklı bir ayakkabı olan yemeniyi, diğer ayakkabılardan ayıran özellik, taban ile yüzünün birleştiği yerin tamamı ile dikişli ve dönme olmasıdır. Yani yemeni önce dikilmekte, sonra çevrilerek içi dışına getirilmekte ve asıl giyiniş şeklini almaktadır.

Ayağına giymiş, kara yemeni/ Alem düşman olsa severim seni/ Mavzer kurşunuyla vursunlar beni/ Sen bir yana ben bir yana yan yana/ Kaşlar kara gözler benzer Ceylan’a... Türküden de anlaşılacağı gibi yemeni başa takılan baş örtüsü değil ayağa giyilen siyah deriden imal edilen ayakkabıdır. Anadolu’da da ayakkabı köylü ve şehirli halkın arasındaki yaşam tarzlarına göre farklılıklar gösterir.