Afyon'da oynanan oyunlarin çogu türkülüdür. Saz çalanlar türkü de söylerler. Saz grubunu baglama, darbuka, zilli masa, ve tef olusturur. Açik havada bu sazlara davul ve zurna da eşlik eder. Karma oyunlarin bulundugu bu yörede daha çok Kirik ya da Kasikli Zeybek oyunlari yer almaktadir. Genellikle erkekler tarafindan oynanan zeybek oyunlari yaninda, Dinar ilçesinde, kizlar tarafindan oynanan teke yöresi nitelikli oyunlarin agir bastigi görülmektedir.
Başlıca halk
oyunları olarak: Al Yemeni, Davul Oyunu, Gerede Zeybeği, Halimem, Karaköy
Sekmesi, Karşılama, Köroglu, Adayolu Kestane, Menmen (Pıt pıt), Meşeli, Ördek,
Sürütme, Bindirme, Göynük Zeybeği, harbi Çengi Mudurnu Zeybeği, Omuz Halavı
Zilleri başlıca halk oyunlarıdır.
Oyunlara eşlik eden müzik aletleri şunlardır:
Davul, zuma, kaval, tef,
divan sazı, bağlama, cura, kabak kemanedir.
DİNAR YÖRESİ KIYAFETLERİ
KADIN GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
Tepelik (Takke): Döğme
gümüşten olup fese tutturulur. Gümüş yaklaşık 13 cm uzunluğunda kare
şeklinde 1, 1.5 cm eninde bulunur. Tepeliğin hizasında altın zincirler olup,
fes hizasına kadar sarkar. Her zincirde üçer altın olmak üzere, turn başta
30 altın
bulunur. Fesin üzerinde yani tepeliğin altına kırmızı renkte saten
geçirilir.Bunun ismi de
çeki
veya gaz'dir. Altınlar bunun üzerinde sallanır
Çember (Başörtü):
Tepeliğin üzerine beyaz renkte, kenarlan gül işlemeli, uç çevresi
pul oya ile işli, yöresel adı "ÇEMBER" olan eşarp örtülür. Eşarptaki
işlemeler kanaviçe
ile yapılır. Çemberi kadınlar üstten, kızlar ise çene altından bağlar. Saçlan
bel hizasına
kadar iner ve ince örü yapılır. Saçların gürlüğüne göre örü sayısı da
değişir. En az
40, en
çok 60 adettır. Örülerin uçlarına ise nazar değmesin diye mavi boncuk
takılır. Kızlar
gelin olurken, saçlan önden kakül kesilir. Buna da o yörede "zülüf' denir.
SIRTA
GİYİLENLER
Akçagöynek: Kendi
el tezgahlarında beyaz iplikten dokunan düz renkte kumaştan
dikilir.Yaka ve etek uçlan iki su halinde kanaviçe işlenir.Zengin elişi
motiflerle süslü
olan
bu giysiye halk dilinde "AKÇA GÖYNEK" ismi verilir.Motiflerin yapıldığı ilik
yünden olup, yörede yetişen otlardan boyalarla renklendirilmiştir.Bu göynekler önde
bulunan iplere göre isim alır
At
nalı işlemeli, Bıçak burnu işlemeli, Goyun
gözü, işlemeli, Çırrak işlemeli, Kedi ayaği işlemeli, Muskali
işlemeli, Goydürme
işlemeli,Yılan
iyesi işlemeli.Söz
konusu göyneğin boyu diz kapağı altındadır.
Fermane: Üst
kısmına yöresel adı "FERMANE" olan kollu çepken giyilir.Kadife,
çuha
veya suet kumaştan yapılan bu giysi, bordo-lacivert-ördek başı yeşil
renklerden
olur.
Fermanenin kollan ve on kısımları gümüş sim işli olup, işlerde gül motifleri
hakimdir.
Boyu ise bel hizasındadır.
İşlik: Bazi
kişilerce fermene yerine daha ziyade suet kumaştan yapılan işlik giyilir. Turuncu,
mavi ve bordo renklerde yapılır. Boyu bel hizasındadır.Çevresi ve Ön kısmı
işli
kollarında da çok ince bilezik olup hafif büzdürülür. Sade işlemeli olan bu
giysi üzerindeki
motiflere gore isim alır.
a) Koç boynuzlu, b) Aynah, c) Güllü işlemeli, d) Kaz
ayaği, e) Düz didi, f) Oturtma
Üç
Etek: İplikleri
kendileri tarafından boyanır. Renklerde genelde bordo veya lacivert
hakimdir. Kumaş el tezgahında dokunur. O yörede bulunan köylere göre kareli
veya çizgili olarak değişmektedir. Fermane veya işliğin altına giyilir.
Şalvar:
Üçeteğin kumaşından el tezgahlannda dokunur. Bazı köylerde çizgilisi de
giyilmektedir. Uçkur kısmına ayrı bir kumaş geçer. Kumaşlarda rengine ve
desenine göre isim alır.
1-
Çiğer alı
2-
Kırmızı alaca don
3-
Mavi alaca don
AYAĞA GİYİLENLER
Çorap:
Kırmızı, yeşil, mavi, lacivert, sarı ve beyaz renklerin hakim olduğu çorap
bulunur.Gül motiflerinin çoğunlukta bulunduğu çoraplar yün ipliğinden
örülür.Bunlar-da motiflerine göre isim alır.
1. Muskalı tek şişli çorap 2. Mozak gülü beş şişli çorap
3.
Dağınık gül beş şişli çorap
4.
Karalı yel este beş şişli çorap
5.
Güççük beş şişli çorap.
Yemeni
(Ayakkabı): Altı
kösele ve kabaralı olan ayakkabıların yüz kısmı deri kaplıdır. Renklerde
bordo kırmızısı veya siyah renk hakimdir. Genelde kina ve düğünlerde
giyilir. Yöresel adı "KUNDURA" veya "YEMENI”dir. Günlük giysileri ise hayvan
derisinden
yapılmış çarıktır.
AKSESUAR
Gümüş
Kemer: Dövme
gümüşten olup, önünede kurbağa kafası biçiminde tokası
bulunur. Üç eteğin üzerine takılır. Yörede gümüş kemer yerine kırma
kemer de kullanılmaktadır.
Halk dilinde bunlara "kuşak" adı verilir.
Dizili
Altın:
Kırmızı kurdeleye dizili altın kullanılır. Bunlarda boyuna takılır.
Oyun
aracı olarak da şimşirden yapılan tahta kaşık kullanılır.
Oyunlarda 4 adet kaşık
kullanılır.(2 sağ elde - 2 sol elde) |